ازجمله اين استراتژيها كه به شعار سياست خارجي دولت حاكم تركيه هم تبديل شده بود، استراتژي اختلاف صفر با همسايگان بود. داووداوغلو كتابي هم در اين زمينه نوشت و در مقام وزارت خارجه، در اين زمينه سخنراني ميكرد و گويي كشورهاي ديگر منطقه را هم نصيحت ميكرد كه بايد اينگونه باشند.
در آن زمان يعني سالهاي بعد از 2003، تركيه چند مناقشه قديمي و تاريخي را با همسايگانش حل و فصل كرد؛ ازجمله با ارمنستان و مصر و همچنين با اتحاديه اروپا. اما رؤياي امپراتوري عثماني و صدور الگوي حكومتي اخواني، اردوغان و داووداوغلو را به بيراهه برد؛ بيراههاي كه در آن سياست اختلاف صفر با همسايگان به دوستان صفر در منطقه رسيدهاست. با شروع انقلابهاي مردمي در جهان عرب كه به بهار عربي موسوم شد، دولت اردوغان با همين رؤيا و بدون پيشبيني مصلحتآميز درباره آينده اين تحولات، مستقيم و بي محابا به مداخله در اين كشورها پرداخت، از سران اخوانالمسلمين در كشورش ميزباني كرد و برايشان همايش شكوه قدرت اخوان از تركيه تا مصر را برگزار كرد. از همه مهمتر در كشور همسايه ديوار به ديوارش سياست شكستخورده تغيير رژيم را دنبال كرد.
تركيه همواره روابط خوبي را با خاندان اسد در سوريه داشت اما اردوغان اين روابط خوب را قرباني خيال سادهانگارانه «سقوط بشار اسد طي چندهفته» كرد. نقطه ضعف اردوغان كه او را از اوج قدرت در يك دهه پيش، اكنون به اوج بحران در سياست داخلي و خارجي رسانده است، اصرار بر حركت در جاده يكطرفه است. آنچه در مكاتب سياسي به سياست عملگرايانه معروف است در سياست داخلي و خارجي اردوغان جايي ندارد.
قوت يك دولتمرد و سياستمدار در اين است كه متناسب با شرايط عمل كند؛ اردوغان چنين نكرد.اكنون دولت عدالت و توسعه هيچكدام از قلههايي را كه مدعي فتحشان بود، در اختيار ندارد. در داخل با كردها، روزنامهنگاران و مخالفان درگير است، در منطقه با 2همسايه ديوار به ديوارش يعني سوريه و عراق وارد مناقشه نظامي شده و در عرصه جهاني هم با همپيمان اقتصادي و استراتژيكش يعني روسيه تا مرز درگيري نظامي و قطع رابطه پيش رفتهاست. تركيه زماني خود را ميانجي مناقشات منطقهاي و جهاني ميدانست و بهخاطر موقعيت جغرافيايياش، چنين جايگاهي را براي خود طبيعي فرض ميكرد. اكنون اما جايگاه اين ميانجي به يك مداخلهگر تنشزا تغيير يافته است. شتاب تحولات جهاني بسيار بالا رفته است. براي مشاهده ظهور و افول يك سياست يا قدرت، ديگر نيازي نيست منتظر كتابهاي تاريخ ماند.
نظر شما